กระบือ หรือที่ชาวไทยเรียกกันติดปากว่า ควาย เป็นสัตว์คู่บ้านคู่เมืองมานานมีบทบาทในชีวิตประจำวันของคนไทยมาช้านานแล้ว ใช้ช่วยทำไร่ทำนา มีความสัมพันธ์อันดีต่อกันและกัน นอกจากนี้ยังมีประเพณีตามท้องถิ่นต่าง ๆ ที่แสดงความเคารพและระลึกถึงบุญคุณของควายด้วย สำหรับจังหวัดสิงห์บุรี ควายยังเป็นพาหนะที่ใช้ออกศึกของชาวบ้านบางระจันเมื่อครั้งศึกสงครามระหว่างอยุธยากับพม่า ตอนเสียกรุงครั้งที่ 2 ด้วย ดังนั้นจึงได้มีการจัดตั้งศูนย์อนุรักษ์ควายไทยเขางามขึ้น เพื่อดูแลควายที่ช่วยทำไร่ทำนา และประกอบวีรกรรมที่กล้าหาญร่วมกับชาวบางระจัน ศูนย์อนุรักษ์ควายไทยเขางาม ตั้งอยู่ใกล้วัดพระนอนจักรสีห์ อำเภอเมืองสิงห์บุรี เดินทางมาสะดวก สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2543 หรือเมื่อสิบกว่าปีที่แล้ว โดยสโมสรโรตารีจังหวัดสิงห์บุรีและวัดพระนอนจักรสีห์ร่วมกันก่อตั้ง โดยโครงการจากท่านเจ้าคุณเมธีปริยัติโยดมเจ้าอาวาสพระนอนจักรสีห์วรวิหาร เพื่อเลี้ยงควายไทย อนุรักษ์ไม่ให้หมดสิ้นไปจากประเทศ เนื่องจากปัจจุบันมีการใช้เครื่องจักรกลมาแทนแรงงานควายแล้ว ทำให้ควายไทยถูกละเลยมากขึ้นเรื่อย ๆ ไม่มีความสัมพันธ์ใกล้ชิดกับชาวไร่ชาวนาเช่นแต่ก่อน ทางศูนย์จะดูแลควายแล้วมอบให้เกษตรกรนำไปขยายพันธุ์ต่อไปเพื่อที่คนรุ่นหลังจะได้รู้จักควายไทยที่ชาวบ้านนำมาไถนานวดข้าว รวมถึงใช้ขี่รบพุ่งกับศัตรู ผู้มีจิตศรัทธาสามารถนำควายที่ไถ่ชีวิตมาจากโรงฆ่าสัตว์มาที่นี่ แล้วขยายพันธุ์ต่อไปได้ หากยังมีวีรกรรมที่กล้าหาญร่วมกับชาวบ้านบางระจันในอดีต ซึ่งที่นี่นักท่องเที่ยวสามารถเยี่ยมชม เรียนรู้ และถ่ายภาพที่ระลึกกับควายไทยเขางามได้อย่างใกล้ชิด เปิดให้บริการทุกวันตั้งแต่เวลา 8.00-18.00 น. สอบถามเพิ่มเติมที่ ประชาสัมพันธ์จังหวัด โทร. 0 3650 7135
